Erfenis
Gecondoleerd. Een dierbare van je is overleden en jij bent één van de erfgenamen. Wat moet je regelen na het overlijden en wat gebeurt er met de erfenis? In het testament staat wie welk deel krijgt. Als er geen testament is, bepaalt de wet dit. Deze erfenis kun je zuiver aanvaarden of verwerpen, maar ook beneficiair aanvaarden. Wij leggen je alles uit:
Kiezen: aanvaarden of niet?
Je mag zelf kiezen of je de erfenis aanvaardt of niet. Iedere erfgenaam neemt zijn eigen beslissing hierover. Als je de erfenis aanvaardt, ben je aansprakelijk voor eventuele schulden van de overledene. Dit kan mogelijk gevolgen hebben voor je uitkering of toeslagen. Er zijn drie mogelijkheden: zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen.
- Zuiver aanvaarden
Je aanvaardt de nalatenschap en erft (samen met de andere erfgenamen die ook aanvaard hebben) alle bezittingen én schulden. Samen ben je ook verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap. Eenmaal aanvaardt, kun je alleen bij hoge uitzondering terugkomen op je keuze. Daarvoor moet je naar de rechter.
Als je officieel wilt aanvaarden, kun je daarvoor naar de griffie van de rechtbank. Of je legt je keuze voor zuivere aanvaarding vast via ondertekening van een verklaring van aanvaarding bij de notaris.
- Beneficiair aanvaarden
Je aanvaardt de nalatenschap, maar hoeft de eventuele schulden niet uit eigen zak te betalen. De belangrijkste reden om voor deze keuze te gaan is omdat je denkt dat de nalatenschap vooral uit schulden bestaat en dat die hoger zijn dan het bezit. Als één van de erfgenamen beneficiair aanvaardt, moet de hele nalatenschap volgens bijzondere regels worden afgewikkeld (vereffeningsprocedure). Dat is iets meer werk en brengt ook extra kosten met zich mee.
- Er moet eerst een boedelbeschrijving komen, daarin wordt een opsomming gemaakt met alle schulden en het bezit in de nalatenschap.
- Vervolgens moeten de erfgenamen de schuldeisers aanschrijven en afbetalen. De rechter kijkt mee met deze ‘vereffening’.
De vereffeningsprocedure is niet altijd nodig, daar kunnen we je meer over vertellen. Graag hiervoor eventjes met ons bellen. Als je beneficiair wilt aanvaarden, dan leg je dit in een schriftelijke verklaring af bij de rechtbank. Je kunt dit ook met een volmacht via ons regelen, dan hoef je zelf niet naar de rechtbank.
- Verwerpen
Als je de erfenis verwerpt, krijg je niets uit de nalatenschap en bent ook niet aansprakelijk voor de eventuele schulden. Maar let op, je krijgt ook geen fotoboeken of brieven. Er zijn een aantal redenen waardoor je kunt kiezen voor verwerpen:
- De nalatenschap bevat meer schulden dan baten;
- Je wilt niets te maken hebben met de nalatenschap (bijv. omdat je ruzie had met de overledene);
- Je hebt ruzie met de andere erfgenamen.
Je verwerpt de erfenis, maar wie krijgt dan het erfdeel dat je hebt verworpen?
- Bij een testament: je erfdeel gaat naar de andere erfgenamen in het testament (tenzij het in het testament anders is vermeld);
- Zonder testament: je erfdeel gaat naar de wettelijke erfgenamen na jou.
Als je wilt verwerpen, leg je dit in een schriftelijke verklaring af bij de rechtbank. Je kunt dit ook met een volmacht bij ons regelen. Dan hoef je zelf niet naar de rechtbank.
Wat te doen als je bent onterfd?
Als je bent onterfd, deel je niet mee in de erfenis. Gaat het om de partner of de kinderen, dan hebben zij nog wel rechten. Een onterfde partner heeft geen recht op geld of bezit, maar bijvoorbeeld wel rechten om in het huis te blijven wonen en de meubelen te gebruiken als hij/zij anders op straat zou komen te staan. Als partner heb je soms ook recht op de rente van bijvoorbeeld de bankrekening.
Onterfde kinderen hebben nog wel recht op een legitieme portie, dat is de helft van het bedrag dat je wettelijk zou erven. Deze legitieme portie krijg je niet automatisch, maar moet je binnen vijf jaar na het overlijden opeisen bij de erfgenamen of de executeur (als die er is). Je kan ons altijd om hulp vragen.
Er zijn een aantal speciale situaties:
- Als de overledene alles heeft nagelaten aan een goed doel, dan zijn alle wettelijke erfgenamen onterfd. Wil je dan je legitieme portie opeisen, dan moet het goede doel jouw legitieme portie aan je betalen.
- Als de wettelijke verdeling geldt, en de partner van de overledene het beheer over de hele nalatenschap heeft, krijgt het onterfde kind zijn legitieme portie pas na het overlijden van de partner.
- Als er een langstlevende testament is opgesteld, krijgt het onterfde kind zijn legitieme portie ook pas na het overlijden van de partner.
Je kunt als onterfd kind ook berusten in de onterving. Jouw deel gaat dan naar je kinderen, de kleinkinderen van de overledene. Als zij ook onterfd zijn in het testament én ook berusten in onterving, dan gaat het deel naar de overige erfgenamen.
Wil je meer weten over het aanvaarden of verwerpen van een erfenis? Vraag een offerte aan en wij informeren je graag over de werkwijze, de kosten en overige informatie.