Deze keer behandelen we een lezersvraag. We schetsen de volgende situatie: van een echtpaar met twee jonge kinderen overlijdt de vrouw. De man trouwt opnieuw en krijgt weer twee kinderen. Bij zijn overlijden laat hij veel schulden na. De man en zijn eerste vrouw zijn beiden in de vorige eeuw overleden. De volgende vraag wordt gesteld: welke rechten hebben kinderen uit een eerste huwelijk als de langstlevende ouder overlijdt?
De wet op het erfrecht is in 2003 veranderd. Aangezien zowel de man als zijn eerste vrouw voor dat jaar zijn overleden is het ‘oude’ erfrecht van toepassing. De nalatenschap van de vrouw bestaat uit de helft van het totaal vermogen van het echtpaar, als zij in gemeenschap van goederen gehuwd waren. Als de man en de vrouw onder huwelijkse voorwaarden getrouwd waren, is de situatie anders. De erfgenamen van de vrouw zijn haar man en de twee kinderen. Zij erven ieder een derde van de nalatenschap. Als de vrouw geen testament heeft gemaakt, zijn de erfdelen direct opeisbaar. Dit houdt in dat de man de erfdelen van deze twee kinderen op een geblokkeerde bankrekening dient over te maken. Als de man dit niet heeft gedaan heeft, vormen deze erfdelen een schuld aan deze twee kinderen.
De man is na het overlijden van zijn vrouw hertrouwd. Het is niet bekend of dit in gemeenschap van goederen was of onder huwelijkse voorwaarden. Uitgaande van een huwelijk in gemeenschap van goederen, bestaat de nalatenschap van de man uit de helft van het gezamenlijke vermogen met de tweede echtgenote. De erfgenoten van de man zijn: zijn tweede vrouw en zijn vier kinderen, ieder voor een vijfde gedeelte.
Na zijn overlijden blijkt de man veel schulden te hebben. Deze schulden, waaronder de niet uitbetaalde erfdelen van zijn kinderen uit zijn eerste huwelijk, moeten uit zijn nalatenschap worden voldaan. Als er meer schulden dan bezittingen zijn, erven de tweede echtgenote en alle kinderen de schulden. Ze zijn daarvoor met hun privévermogen aansprakelijk. Deze aansprakelijkheid kunnen ze vermijden door de nalatenschap te verwerpen of beneficiair te aanvaarden.
- Beneficiair aanvaarden houdt in dat men de nalatenschap wel afwikkelt, maar niet privé aansprakelijk wordt gesteld. Schulden worden dan uit de erfenis voldaan, voor zover er voldoende bezittingen zijn. Hierbij geldt dat er een rangorde voor het betalen van schulden bestaat. Een hypotheekschuld en de kosten van de uitvaart gaan voor de erfdelen van de kinderen.
Het is moeilijk een eenduidig antwoord te geven op de hierboven gestelde vraag. De kinderen uit het eerste huwelijk hebben het recht om hun erfdeel alsnog op te eisen. Als niet is vastgesteld hoe groot de erfdelen waren, is dat vaak ook moeilijk te achterhalen. Als er sprake is van een negatieve nalatenschap, kunnen de erfdelen niet meer worden uitgekeerd. Het volgende gezegd verwoordt het heel duidelijk: “Waar niets te halen valt, verliest zelfs de keizer zijn recht”. Als de man na 2003 was overleden, had zijn twee echtgenote alle bezittingen geërfd, met de verplichting alle schulden te betalen. Zij zou aansprakelijk zijn geweest voor de betaling van alle schulden, inclusief de erfdelen van de kinderen uit het eerste huwelijk.
Heb jij ook vraag die ik als lezersvraag mag behandelen? Of wil je meer informatie over dit onderwerp? Je bent van harte welkom ons ons kantoor, maar mag ook altijd eventjes bellen voor een afspraak. We helpen je graag! Nieuwe lezersvragen mogen gemaild worden naar: info@notarismirjam.nl