Huwelijkse voorwaarden niet bijgehouden?

Als men in Nederland in het huwelijk treedt ontstaat er een gemeenschap van goederen. Vóór 2018 hield dit in dat alle bezittingen en schulden van een echtpaar gemeenschappelijk waren. Sinds 2018 is deze gemeenschap van goederen veranderd. Het vermogen dat elk van de echtgenoten vóór het huwelijk bezat en door hen ontvangen erfenissen en schenkingen blijven privé eigendom en behoren niet meer tot de gemeenschap van goederen. Als een echtpaar van deze wettelijke regels wil afwijken moet er een notariële akte met huwelijkse voorwaarden opgesteld worden.  In deze akte kan de wettelijke gemeenschap van goederen worden uitgebreid of juist worden uitgesloten. Als aanvulling op de uitsluiting van de gemeenschap van goederen neemt men soms een verrekenbeding op.

Vroeger werd in de meeste huwelijkse voorwaarden een verrekenbeding van inkomen opgenomen. Deze afspraak hield in dat de echtgenoten elk jaar het overgespaarde inkomen (inkomen dat “over” is nadat de kosten van levensonderhoud betaald zijn) met elkaar delen. Het vermogen bleef privé en het inkomen werd gedeeld. Op deze manier kon een echtgenoot met minder of geen inkomen toch sparen en daardoor vermogen opbouwen. Als zo’n beding in de huwelijkse voorwaarden is opgenomen is het belangrijk elk jaar de verrekening uit te voeren en schriftelijk vast te leggen. 

Wanneer er niet of niet op de juiste wijze verrekend is, is het na verloop van jaren bijna onmogelijk de verrekening alsnog uit te voeren. De wet bepaalt dan dat er bij het einde van een huwelijk alsnog verrekend wordt alsof de echtgenoten in algehele gemeenschap van goederen gehuwd waren, terwijl ze dat nou juist door het opstellen van huwelijkse voorwaarden probeerden te voorkomen.  Als één van de echtgenoten een onderneming heeft en het verrekenbeding niet is uitgevoerd, zal de waarde van de onderneming gedeeld moeten worden. De continuïteit van de onderneming kan hierdoor in gevaar komen. Ook de waardestijging van een woning die eigendom is van één van de echtgenoten, zal moeten worden verrekend als er tijdens het huwelijk uit overgespaard inkomen is afgelost op de hypotheek.

Echtgenoten die niet verrekend hebben, kunnen hun huwelijkse voorwaarden aanpassen door het verrekenbeding eruit te halen of te vervangen door een finaal verrekenbeding. Een finaal verrekenbeding houdt in dat de waarde van het vermogen van de echtgenoten bij het einde van hun huwelijk gedeeld wordt. Bepaalde vermogensbestanddelen, zoals een woning of een onderneming, kunnen van deze verrekening uitgesloten worden. Als het verrekenbeding uit de huwelijkse voorwaarden gehaald wordt, moeten de echtgenoten een regeling treffen over de jaren dat er niet verrekend is. Deze afspraak wordt vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst.